Put your name here

connexionS'accréditer | S'abonner | Se connecter | Faire un don
> Logo ABP
ABP e brezhoneg | ABP in English |
Nolùen le Buhé
Nolùen le Buhé
- Chronique -
Komz brezhoneg er gêr : gwirvoud pe hunvre ?

6vet pennad war istor Diwan a lid e 40 vloavezh e 2017/2018

Fanny Chauffin pour Kerne Multimédia le 24/07/17 22:27

Dre ma veze brezhoneg yezh an ti gant lod eus ar gerent-se hag o doa savet ar skolioù Diwan kentañ ne oa ket ar soubidigezh ar pal da dizhout. Ar pep pouezusañ e oa deskiñ e brezhoneg kement tra hag a veze desket e galleg a-raok. Tamm-ha-tamm e oa deuet ar brezhoneg da vout yezh ar skol, daoust ma chome atav evit yezh an ti evit familhoù zo.

Ar brezhoneg, ur «yezh tad» ?

An enklask graet e lise Diwan e 2013 a ziskouez eo ar brezhoneg yezh an tadoù kentoc'h. Diwar 340 den yaouank aterset, 36 tad a gomz brezhoneg ingal gant o bugale, met 16 mamm nemetken. E eizh familh e vez komzet brezhoneg gant ar vamm koulz ha gant an tad. Gant 32,5 % eus ar mammoù ha 26,5 % eus an tadoù e vez komzet brezhoneg « a wechoù », ar pezh a ziskouez eo anavezet ar brezhoneg gant kalzik a vammoù hag a dadoù. Gant an tad-kozh, gant ar vamm-gozh, e vez komzet brezhoneg gant 10 % anezho, gant 37,1 % ur wech an amzer. Dipitus eo gwelout e vez komzet brezhoneg etre breudeur ha c'hoarezed ingal etre 6,5 % anezho, nebeutoc’h eget gant ar re gozh, ha koulskoude e vefe aes dezho hen ober ...

Un enklask nevez (bloavezh skol 2016/2017) graet gant ar re a oa e lise Diwan e klas Termen a ziskouez an disoc'hoù da heul : war 112 lisead e Termen, 53 anezho zo brezhonegerien en o familh dost (tad pe mamm) : 21 gant o zad hepken, 15 gant o mamm hepken, 17 gant an daou. N'eo ket ken bras an diforc'h etre tadoù ha mammoù giz ma oa e 2013 ("brezhoneg yezh an tadoù ?"). 15% neuze eus ar familhoù a gomz brezhoneg er gêr hepken. Peadra da welet e cheñch a vloaz da vloaz, hag e vefe ret kas enklaskoù ingal ha klask gouzout hiroc'h gant pep familh he deus graet ar choaz-mañ.

Ar brezhoneg, ur yezh darempred etre an dud yaouank ?

Pa ne gomze re gentañ al lise Diwan nemet brezhoneg hepken kenetrezo, e vez gant an holl hiziv ur « meskaj brezhoneg galleg ». Diaes eo gouzout peseurt tregantad galleg ha brezhoneg a zo avat ...

Ha komzet e vez brezhoneg memestra ? A-walc'h evit pinvidikaat ar yezh, ijin ur seurt luc'haj e brezhoneg ? Pa vezont koshoc'h e komzont brezhoneg ingal e festivalioù, gant ar re a zo bet e Diwan, deuet ar c'hoant gante da gomz aliesoc'h. Mankout a ra studiadennoù evit ar re a ro un deskadurezh e brezhoneg hiziv d’o bugale hag ar re a gas anezho d’o zro da skolioù Diwan.

"Ma sœur a une fille de deux ans. Tous ses premiers mots, elle ne les connaît qu'en breton, parce que ma sœur, elle était à Diwan avant. Par exemple, « fri », direct, alors que « nez », elle demande : c'est où ? « Bouton kof » (nombril), direct. Donc, je pense qu'elle comprend mieux le breton." [Un garçon de seconde]

Voir aussi :
mailbox
Youtuberez, kazetennerez evit Ya, Ar Men, an Abp, kelennerez, komedianez, kanerez, konterez, filmourez, ha stourmerez war dachenn ar repuidi, gwirioù mabden, ar brezhoneg, an endro e Breizh. E penn aozadur Kan ar bobl bro Kemperle, kenstrivadeg Priz ar Vugale ha Priz ar Yaouankiz, kenstrivadeg haiku Taol Kurun, bet renerez ar festival pad ugent vloaz....
Gwelout pennadoù all Kerne Multimédia
Vos 5 commentaires
  Naon-e-dad
  le Mardi 25 juillet 2017 08:17
Ur gudennig zo ivez ha n’eus roud ebet deusouti er pennad-mañ. Pa vez muioc’h a zen -paotr pe blac’h – o kaozeal e brezhoneg e-barzh ur strollad, kerkent hag e teu unan bennak hag a zo galleger hepken ez eo ar vrezhonegerien techet cheñch penn da vazh. Mod-se e vo komprenet an traoù gant an holl, kredapl braz !
Koulskoude, ar c’hontrol ar c’heller gwelet (pe glevet kentoc’h !) a-wechoù. Kenderc’hel a ra ar gaozeadenn e brezhoneg. Alies ez eo pa oar ar galleger un tammig brezhoneg, pe c’hoaz pa’z’eo ar galleger anavezet mat gant ar vrezhonegerien, a-walc’h evit ma vez pep hini en e bleud. Ne vern ma vez komprenet sklaer an traoù gant an holl pe get 
Dre-se e vefe talvoudus, d’am soñj, en enklask seurt-se - en dazont - goulenn ivez digant an dud aterset ma’z eus er familh breur pe c’hoar ha n’eo ket anavezet ar yezh gante...
(0) 
  yan
  le Mardi 25 juillet 2017 10:23
Naon-e-dad : gant gwir abeg hoc'h eus graet anv eus ar c'haozeadegoù pa vez meur a zen : met penaos dirouestlañ ar gudenn avat ? Na pet gwezh 'meus bet klevet "komz a rit etrezoc'h en ho korn" pa vezemp e-kichen, ha "ne gomprenomp ket, n'oc'h ket seven" pa chomemp e-kreiz. Direnket eo an dud gant ar brezhoneg, astenn ar vezh en ur mod : gwezhall o doa mezh a gomz brezhoneg, bremañ o deus mezh rak ne gomzont ket.
Er pennad : ya, yezh an tadoù eo. Marteze e weler kentoc'h paotred oc'h anezhi yezh o buhez eget merc'hed ? Pe marteze ur choaz, brezhoneg gant unan ha galleg gant eben ? Ha skrivet en doa M Madeg diwar-benn an dra-se?
(0) 
  milena krebs
  le Mardi 25 juillet 2017 13:34
Gwir ha gaou, da skouer e Kembre ne zirenk den ebet ma vefe komzet e kembraeg dirak saoznegerien. "décomplexés", ret e vo deomp ober ar memestra. Marteze, lakaat unan eus an dud a gomz da eskemm gant an dud a zo o pismigañ, ha displegañ dezho petra eo komz ur yezn vinorelaet, penaos e oa bet flastret pad bloavezhioù.;; ?
(0) 
  yan
  le Mercredi 26 juillet 2017 10:41
N'emaon ket o vevañ e Kembre.
" displegañ dezho petra eo komz ur yezn vinorelaet, penaos e oa bet flastret pad bloavezhioù" na rit ket bil, ar re-se a oar ervat petra dalvez ! Aesoc'h eo komz brezhoneg dirak estrañjourion eget dirak Bretoned divrezhon. Pouez astenn ar vezh a lavaran deoc'h : ne gomzont ket brezhoneg (ur bern abegoù a zo evel-just) pa zlefent komz, neuze e sav mezh enne pa ne sav ket enebiezh-krenn, daoust dezhe bout "a-du" gant ar brezhoneg... evit ar re arall. Ar brezhoneg zo mat gant ma n'int ket direnket gantañ. Komz brezhoneg dirage, ha gwashoc'h c'hoazh e-kreiz an dud , a zo evite diskouez o dic'houested, an diouer : hanter-vretoned hepken enta.
Ha ne skrivan ket kement-mañ evit ar blijadur : bloavezhioù ha bloavezhioù a vrezhoneg war an dachenn, kalz muioc'h a blijadur a'm beze o komz gant tud kozh da vat gwezhall (tud a ouie brezhoneg da vat hag a gomze fraezh divezh-kaer ha dichipot) eget gant tud aet war o leve nevezik 'zo, ha gwashoc'h gant tud 50 vloaz bremañ n'ouzont nemet bruzun.
(0) 
  yan
  le Jeudi 27 juillet 2017 09:49
" ijin ur seurt luc'haj e brezhoneg " sed aze un dra hag a zo gwir : ober gant gerioù kuzh, livet, hud, a c'heller pa reer da vat gante. An droienn nemeti a glevis digant tud bet en eil derez e-doug an 10 vloaz diwezhañ : "c'est beleg" ; setu holl, kreoleg eo se, n'eo ket luc'haj, n'eo ket hud.
(0) 
Commenter :
Votre email est optionnel et restera confidentiel. Il ne sera utilisé que si vous voulez une réponse d'un lecteur via email. Par exemple si vous cherchez un co-voiturage pour cet évènement ou autre chose.
ANTI-SPAM : Combien font 7 multiplié par 6 ?